banaan

Bananen horen tot de groep der Musaceae of banaanachtigen. Er zijn vele soorten en rassen. In de praktijk wordt er grofweg onderscheid gemaakt tussen de fruit- of dessertbanaan en de bakbanaan, die in rauwe vorm oneetbaar is.

De banaan is al sinds mensenheugenis een belangrijke bron van voedsel en is volgens archeologen uit Zuidoost-Azie afkomstig. De plant heeft een schijnstam, die bestaat uit een massa ineenpassende bladeren. De vruchten groeien in kammen (handen) aan uit de stam komende bloemstengels. Iedere kam heeft 10 tot 20 bananen (vingers). Rijpe bananen zijn kwetsbaar en bederven snel. Bananen worden daarom groen geplukt en per koelschip getransporteerd. Moderne koeltechnieken in zogenaamde rijphuizen zorgen voor een beheersbare rijping. De vruchten zijn dan ook het hele jaar door verkrijgbaar in ons land.

De laatste jaren verschijnen er naast de bekende fruitbanaan ook soorten als de appelbanaan en de rijstbanaan op de markt.

Soorten bananen

Fruitbanaan of dessertbanaan

De belangrijkste dessertbanaan is de cavendish. Deze banaan is licht gebogen en de lengte varieert van 15 tot 30 cm. De kleur is geel-groen en wordt bij rijping geel. Overrijp zijn bananen met zwart-bruine vlekken op de schil. Overrijpe bananen moeten snel worden geconsumeerd. De fruitbanaan is lichtzoet van smaak. Deze vrucht wordt hoofdzakelijk aangevoerd uit Colombia, Panama en Ecuador. Plakjes banaan verkleuren snel bruin, besprenkel ze direct met citroen-, lime- of limquatsap om verkleuring te voorkomen. Levert per 100 gram 96 kcal.

Bakbanaan

De bak- of kookbanaan, de naam geeft het al aan, wordt gebakken of gekookt voor consumptie. Deze banaan wordt niet rauw gegeten. Het hoge koolhydraatgehalte van de bakbanaan maakt de rauwe vrucht moeilijk verteerbaar. De banaan heeft een lengte van 30 tot 40 cm. De kleur kan groen, geel of roodachtig zijn. In tropische landen neemt de bakbanaan een belangrijke plaats in binnen het voedingspakket. Als leverancier van koolhydraten kunnen we de bakbanaan vergelijken met de rol van de aardappel in het traditionele, Nederlandse voedingspatroon.

De harde schil van de bakbanaan zit stevig om het vruchtvlees, in tegenstelling tot de andere bananensoorten. De schil wordt verwijderd door die over bolle kant in te snijden en de schil eraf te stropen. Bakbananen zijn zowel onrijp als rijp te bereiden. Onrijpe bananen kunnen een melkachtige stof afscheiden tijdens het schillen. Spoel de bananen na het schillen goed af onder stromend water. De kook- of baktijd ligt tussen de 15 en 30 minuten. Bakbananen worden ook hoofdzakelijk uit Zuid-Amerikaanse landen geimporteerd. Levert per 100 gram 132 kcal.

Rode banaan

De rode banaan heeft een lengte van ongeveer 12 cm. De schil is groen-rood tot rood van kleur. Het vruchtvlees creme tot lichtroze van kleur. Qua smaak heeft de vrucht veel weg van een gewone fruitbanaan. De vrucht wordt zowel rauw als gebakken geconsumeerd. De rode banaan wordt aangevoerd uit Indonesie.

Appelbanaan

De appelbanaan heeft een lengte van 8 tot 10 cm. De vrucht heeft een friszoete smaak die veel weg heeft van een appel. Het banaantje heeft een dunne schil, rijpt snel na en kleurt dan van groen-geel naar geel. De appelbanaan is een van de fijnste soorten en lekker om puur te eten. De appelbanaan wordt onder meer aangevoerd uit Kenia en Brazilie.

Babybanaan

De babybanaan is een klein banaantje van 6-8 cm. Het banaantje wordt ook wel rijstbanaan of pisang susu genoemd. De schil is dun en is bij een rijpe banaan geel van kleur. De smaak is erg zoet. Het banaantje wordt geimporteerd uit onder meer Kenia en Thailand.

Golden banaan

Een banaan die vooral geimporteerd wordt uit Maleisie is de golden banana of pisang mas. Deze banaan heeft een afmeting van ca. 12 cm en is iets groter dan de appelbanaan. Het is een mooie goudgele banaan met een aromatische, zoete smaak. Het vruchtvlees is geel-roze van kleur.

Bewaren

Onrijpe bananen met een groen-gele kleur kunnen prima narijpen bij kamertemperatuur. Afhankelijk van de soort duurt dit ca. 1-4 dagen. Rijpe bananen zijn nog enkele dagen te bewaren bij een koele temperatuur van ca. 12 graden Celcius. Bananen nooit in de koelkast bewaren. Bij deze koude
temperatuur kan lage-temperatuurbederf optreden. De schil wordt zwart, banaan rijpt niet meer na en bederft. De golden banana, baby-, appel- en rode banaan worden in kleine hoeveelheden aangevoerd en kunnen moeilijk verkrijgbaar zijn.

Bananen rijk aan koolhydraten

Bananen zijn rijk aan koolhydraten en mineralen zoals kalium en fosfor. Bananen zijn voedzaam en vooral kinderen zijn er dol op. Het vitamine C-gehalte van bananen ligt rond de 10 mg per 100 gram.

Toepassing

- fruitbanaan in fruitsalades met aardbei, kiwi en sinaasappel;
- appelbanaan, golden banana of babybanaan met likeur, ijs en/of room;
- banaan op brood in combinatie met pindakaas of ham;
- tosti met kaas en banaan;
- als voorgerecht: babybanaan met rauwe ham;
- banaan in stoofschotels met kip;
- bakbanaan door beignetbeslag halen en frituren.