artisjok
De artisjok is door kweken ontstaan uit de kardoen, een distel die nog steeds in het wild voorkomt. Het is de gesloten, geschubde bloemknop van de plant. De oorsprong ligt waarschijnlijk in Perzie en Turkije. Al voor de jaartelling was de artisjok een geliefde delicatesse bij de Egyptenaren en de Romeinen. Ook de Franse edelen waren er dol op. Tot in de 18e eeuw werd het eten van artisjokken beschouwd als een teken van rijkdom. Ook in onze tijd wordt de plant beschouwd als een delicatesse, die bovendien makkelijk in de tuin te kweken is. Artisjokken zijn gezond en gezellig.

Hou er echter rekening mee dat wijn er niet goed bij smaakt, zodat die beter bij het hoofdgerecht kan worden geschonken. Artisjokken eet je lekker langzaam, blaadje voor blaadje en ten slotte de bodem. Hou daar rekening mee bij de planning van uw maaltijd. Er zijn verschillende rassen. De hoofdkleur is groen, maar er bestaan ook grijs-groene en groen-violette soorten.

Koopinformatie

De artisjok wordt het hele jaar aangevoerd naar ons land. Van mei tot en met november komen artisjokken uit Bretagne. De andere perioden van het jaar uit Egypte, Spanje en Italie. Frankrijk is de grootste leverancier voor ons land. Een artisjok ziet er goed uit als de blaadjes dicht tegen elkaar aanliggen en er fris uitzien. Staan de schubben uit elkaar en van de knop af, dan is de knop te rijp en niet meer geschikt voor consumptie. De blaadjes moeten dik, vlezig en leerachtig zijn. Hoe verser de artisjok, hoe beter de zachte en licht bittere smaak uitkomt.

Bewaren

De artisjok is gevoelig voor uitdrogen, wikkel de groente daarom in een vochtige theedoek. Op deze manier bewaard is een artisjok ca. 4-7 dagen houdbaar in de koelkast.

Genezende werking

De artisjok bevat een bittere stof, "cynarine". Deze stof heeft een positieve invloed op het maagslijmvlies en op de genezing van leverkwalen. Artisjoksap is ook de grondstof voor
de likeur "Cynar"

Behandeling

Was de artisjok goed in ruim water en draai de steel van de bloemknop af zodat harde vezels ook worden verwijderd. Wrijf het breekvlak in met citroensap. Breek de onderste blaadjes weg zodat de artisjok stevig kan staan als we hem eten. Knip zo nodig met een schaar bruine puntjes van de blaadjes af.

Artisjokken worden altijd gekookt gegeten. Gebruik voor het koken geen aluminium pan, dan worden de artisjokken zwart! Kook in een grote pan de artisjok onder water gaar (een schoteltje op de artisjok leggen kan helpen te voorkomen dat de artisjok gaat drijven). Voeg aan het kookwater zout en een scheut azijn of citroensap toe. De kooktijd van een artisjok is 40-60 minuten. Als de artisjokblaadjes gemakkelijk loslaten, is de groente gaar. De gare artisjok uit de pan nemen en omgekeerd op een theedoek laten uitlekken. Een artisjok is zowel koud als warm lekker met een saus. Pluk 1 voor 1 de blaadjes van de bloemknop, doop ze in de saus en zuig het zachte deel van het blad. Het harde deel is niet eetbaar.

Verwijder de laatste (binnenste) blaadjes en het zogenaamde "hooi" een vezelige massa. Hieronder bevindt zich het lekkerste deel van de artisjok, de bodem. Snijd de bodem in stukken en eet ze met de resterende saus. Artisjokbodems zijn tevens geconserveerd verkrijgbaar in blik of glas.

Toepassing

- als voorgerecht: koude artisjok met een vinaigrette-saus of een warme artisjok met een Hollandaise-saus;
- gevulde artisjokken: bloemknoppen uithollen (binnenste blaadjes en het hooi verwijderen) en vullen met een gewenste salade;
- artisjokken met saus als dipgroente bij de borrel;
- artisjokbodems in gemengde salades;
- artisjokbodems op pizza's.