meloen
Een Arabisch gezegde luidt: 'Wie zijn buik vult met meloen vult hem met licht'. Meloen is door de eeuwen heen een gewilde vrucht geweest. Catharina de Medicis at er zich volgens de overlevering rond aan en het schijnt dat Paus Paulus II rond 1470 gestorven is aan een overdosis meloen.

Al voor onze jaartelling was de meloen bekend bij de Romeinen en Grieken. De vrucht is waarschijnlijk afkomstig uit Midden-Azie. Meloenen behoren tot de familie van de cucurbitaceae, de komkommerachtigen. Andere bekende leden van deze familie zijn de watermeloen en groentensoorten als komkommer, pompoen en augurk.

Meloenen worden in vele tropische en subtropische streken verbouwd en daarnaast ook in kassen, onder meer in Nederland. Watermeloen komt oorspronkelijk uit Noord-Afrika en India en wordt tegenwoordig eveneens op ruime schaal verbouwd. Meloenenrassen lenen zich goed voor kruisingen. Het gevolg is dat er een verwarrende hoeveelheid variëteiten bestaat, die zich niet makkelijk laat indelen. We geven een beschrijving van de belangrijkste typen en soorten.

Kantaloep-meloenen

De naam kanteloep is afgeleid van Canteloupe, een plaatsje in de buurt van Rome, waar deze meloenen in de tuin van de Paus werden geteeld. Ze zijn rond of iets afgeplat van vorm. De buitenkant kan verdeeld zijn in segmenten of bedekt zijn met wratachtige knobbels. Beroemd is de cavaillon of charentaismeloen uit Frankrijk. Deze kleine meloen (tot 1 kg zwaar) heeft een gladde, dunne, geelgroene schil met donkere strepen. Het oranje-gele vruchtvlees is zoet en zeer aromatisch. De vrucht, die als de fijnste onder de meloenen wordt beschouwd, wordt rijp geplukt en is daarom slechts enkele dagen houdbaar. De ogenmeloen is genoemd naar de kibboets in Israël waar deze varieteit is gekweekt. Het is een kruising tussen de kanteloep en de netmeloen, oranje-geel van kleur met groen vruchtvlees dat zeer smakelijk is en een sterk aroma heeft.

Netmeloenen

Meloenen met een kurkachtig lichtbruin of wit netwerk op de schil, die glad of gesegmenteerd is. Een Israëlische varieteit is de Galiameloen.

Galiameloen

De Galiameloen is een heerlijke friszoete meloen met een lichtgroen vruchtvlees en een aromatische smaak. De Galiameloen is voor het eerst gekweekt in Israël. Tegenwoordig komen Galiameloenen uit tropische en subtropische streken zoals Israël, Venezuela en Zuid-Afrika. Daardoor zijn meloenen praktisch het hele jaar verkrijgbaar.

Gladde meloenen

Deze meloenen staan ook bekend als honing- of suikermeloen en behoren tot de wintermeloenen. Dit zijn soorten die laat rijpen en daarom in de winter worden aangevoerd. De honeydew uit Spanje is de bekendste.

Watermeloenen

Watermeloenen, afkomstig uit Middellandse-Zeelanden, zijn donkergroen van kleur en hebben een gewicht van ca. 2,5 kg. Het vruchtvlees is roze tot dieprood. De zwarte pitten van de watermeloen bevinden zich niet in een holte zoals bij de andere meloenen, maar liggen ingebed in het vruchtvlees. Uit Amerika worden langgerekte watermeloenen aangevoerd met een gestreepte schil. Er bestaan ook soorten met geel vruchtvlees. Watermeloenen bestaan voor 95% uit water. Het dorstlessende vermogen is het grootst als de vrucht gekoeld en puur wordt gegeten.

Koopinformatie

Meloenen staan een zoete geur af als ze rijp zijn. Geeft de onderkant van de meloen mee als we erop drukken, dan is dat ook een teken dat de vrucht rijp is. De smaak van meloenen kan variëren en is mede afhankelijk van het suikergehalte. Factoren als klimaat en bodemsamenstelling spelen een grote rol. Meloenen zijn het hele jaar verkrijgbaar. In de wintermaanden zijn vooral de gladde meloenen goed verkrijgbaar.

Bewaren

Meloenen rijpen goed na bij kamertemperatuur. Bewaar ze niet in de koelkast. Dan bestaat het gevaar dat ze niet meer narijpen en gaan rotten. Rijpe vruchten kunnen nog enkele dagen worden bewaard op een koele plaats (ca. 12 graden Celsius). Aangesneden meloen wordt wel enkele dagen in de koelkast bewaard. Goed afdekken met folie of verpakken in een plastic doos.

Bewaar rijpe watermeloenen op een koele plaats of in de koelkast. Parten meloen zijn nog enkele dagen houdbaar in de koelkast, mits verpakt in plastic folie.

Behandeling

Leg meloenen voor het gebruik 1 a 2 uur in de koelkast. Halveer de meloen en verwijder de pitten uit de holte. Snijd de vrucht in parten. Parten meloen op een dessertbordje met mes en vork serveren, of het vruchtvlees van de schil lossnijden, in blokjes snijden en op de schil laten liggen. Watermeloen altijd ijskoud eten. Snijd de vrucht in parten, verwijder de pitten zo goed mogelijk en hap of lepel het vruchtvlees uit de schil.

Heel decoratief zijn bolletjes meloen. Schep met een speciale bolletjeslepel, bolletjes uit het vruchtvlees.

Toepassing

- als voorgerecht: bolletjes meloen overgieten met port;
- als voorgerecht: parten meloen met rauwe ham;
- halve kleine meloen vullen met fruitsalade;
- in salades met kip, krab of garnalen;
- parten watermeloen als dorstlesser op een warme dag